چالش‌ها و راهکارهای انجام پژوهش‌های کیفی در ایران – مقدمه

✍ علی ملاباقر

همین‌طور که مشغول کدزنی یکی از مصاحبه‌هایم بودم، متوجه دو نکته شدم:

• در فرایند پرپیچ‌وخم تحقیق یک سری نکاتی را به خاطر تجربهٔ پیشینیم رعایت کردم که اگر فردی آن را نداند، احتمالاً کیفیت داده‌هایش تنزل جدی می‌کند.
• یک سری از نکات هم نمی‌دانستم که همین امر باعث دوباره‌کاری و در نتیجه اتلاف زمان و هزینه برایم شد.

با توجه به علاقه‌ای که به مستندسازی تجارب دارم و اعتقاد به اثری که بر آن مترتب است، به این نتیجه رسیدم تجارب خود را نوشته و با بقیه به اشتراک بگذارم تا کمکی هر چند ناچیز کرده باشم تا تحقیق خود را به شیوه‌ای بهره‌ور انجام دهند. این نکات به تدریج به ذهنم می‌رسد یا در فرایند با آن مواجهه می‌شوم و به‌تدریج نیز کامل می‌شوند.

اکثر نکاتی که به آن اشاره شده مربوط به شرایط خاص ایران است که چون پروتکل دقیقی برای آن وجود ندارد، ممکن است محقق را در فرایند تحقیق سردرگم کند و این یادداشت شاید بتواند کمی از سردرگمی او کم کند.

در نهایت این که این موارد حاصل تجربهٔ بنده است و بهتر است با تفکر سنجش‌گرایانه به آن دیده شود تا اینکه موبه‌مو رعایت شود زیرا اهمیت در نظر گرفتن «زمینه» ^۱ به هر شکلش، در اتخاذ عمل، هر چه بگوییم و بنویسیم کم است.

اگرچه موارد برای تحقیقات مدیریتی و کسب‌و‌کاری مناسب است با این وجود به نظر می‌رسد با تغییراتی قابل استفاده برای بقیهٔ حوزه‌ها نیز خواهد بود.

نکات ویرایش نشده و هر چه به ذهنم آمده فقط تایپ کرده‌ام لذا برخی جاها ممکن است فقط قابل فهم برای خودم بوده و برای دیگران کمی گنگ و مبهم باشد آن‌هم قلم من که به شدت نیاز به بازنگری و ویرایش دارد. این کار در نرم افزار وان‌نوت در حال انجام است زیرا محیط پویا برای ویرایش‌های بعدی و به اشتراک‌گذاری با افراد متعدد است.

پی‌نوشت‌ها

۱ – Context

+۱