گزارش جلسه سوم درس مسئله یابی و حل مسئله – دانشگاه قم

• حضور و غیاب راس ساعت ۱۳:۳۰
• پرسیدن سوالات از استاد به مدت ۱۵ دقیقه
• و بعد از سوال پرسیدن دانشجو، استاد از ما سوال می‌پرسد؛ از موضوعات کلیه‌ی جلسات قبل

همون داستان اصلی که در مسأله وجود دارد یعنی اتفاقاتی که افتاده بدون بیان آن. بعد استاد گزارش جلسه قبل را آورد که در آن میخواست بیان مسأله را نشان دهد: روز ۲۸اسفند ماه یعنی دو روز مانده به عید نوروز دقیقا روز سه شنبه است که اگر آموزش بگوید کلاس ها دایر است، کلاس استاد ملاباقر تشکیل میشود.

این یک بیان مسأله است نه صورت مسأله و خود مسأله. حالا مسأله این است که آیا من این کلاس را بیایم یا نه، پس یک بیان مسأله داریم یک صورت مسأله.

یکی پرسید: وضع موجود و مطلوبش چه است؟

استاد: وضع موجودش این است که الآن من چه شرایطی دارم. وضع مطلوب، مطلوبیت اون لحظه است یعنی بالاخره من در آن کلاس شرکت کنم یا نه ولی چگونگی این فرآیند میشود مسأله.

این میشود مسأله، وضع موجود: در حال جستجو. وضع مطلوب: پیدا کردن.

استاد گفتند خیلی جالب بود که در آن تکلیف دو نفر بودند مثل هم نوشته بودند فقط اسم دانشگاه را عوض کردند( استاد حواسشون یه همه چیز هست)

استاد گفتند چه تعریفی برایش نوشتید که من جواب دادم: در پیشرفته به کسانی که مشکل دارند کمک کنیم که مشکلشان را حل کنند ولی در خبره به دیگران یاد دهیم مشکلشان را خودشان حل کنند.

استاد گفتند بله درسته، در خبره من باید مهارتم در این سطح باشد که به شما ماهی ندهم بلکه ماهی گیری یاد دهم ولی یک پله پایین تر این است که شما مشکلی پیدا کردید من مشکلتان را حل کنم.

ولی چون همیشه یک مشاور همراه شما نیست و کلی مسأله در زندگی وجود دارد بنابراین خودتان باید این ابزارها را داشته باشید که مسائل را حل کنید.

استاد گفتند تعارض شناختی یعنی ذهن شما، شما را گول میزند و این جلسه یک کتاب در رابطه با همین موضوع معرفی میکنم.

استاد از ما خواستند خوب گوش بدهیم که اگر یک نفر نتوانست جواب دهد از نفرات بعدی بپرسند( معمولا استاد یک سؤالی میپرسند که همه را دِرو میکنند😊).

استاد پنج نفر را صدا زدند که هیچ کدام نتوانستند جواب درستی بدهند و سرانجام یک نفر گفت: problem میشود مسأله یعنی میتوانیم یک راه حلی برایش پیدا کنیم ولی trouble یعنی مشکل که به نظر ما قابل حل نیست.

دونفر اول جواب ندادند نفر سوم گفت: problem solving میشود حل مسأله ولی آن یکی یعنی تصمیمی که ما میگیریم تا آن مسأله را حل کنیم.

استاد گفتند آفرین، سؤالات سخت نیست فقط باید دقت کنید (#دقت).

آن فرد نتوانست جواب دهد و استاد سؤال را جور دیگری پرسید: مهم ترین قضیه در بحث مسأله یابی، حل مسأله و تصمیم گیری چیست؟

جواب دانشجو: شناسایی مسأله.

استاد پرسیدند: کسی می‌تواند سیستم را تعریف کند؟

یک نفر گفت سیستم مجموعه‌ای از اجزای بهم وابسته است که برای هدف خاصی با هم کار می‌کنند.

استاد گفتند شکل آن چجور است؟

یکی دیگر گفت یک ورودی دارد، یک فرآیند و یک خروجی و شکل آن را نیز روی تخته کشیدند.

مهم‌ترین بخش آن هم محیط است.

خب محیط واحد خواهران این دانشگاه چیست؟

هرکس یک چیزی می‌گفت؛ ساختمان دانشگاه- شهر قم- اعضا- آموزش- دانشکده- جامعه- دانشگاه‌های دیگر- کلاس.

استاد همه جواب‌ها را روی تخته نوشتند و گفتند هرکس دوست دارد یک مورد را انتخاب کند اگر درست گفت یک نمره می‌دهم اگر نه یک نمره کم می‌کنم.

کسی جرأت نکرد انتخاب کند سپس استاد فرصت آخر را دادند: جواب درست ۲ نمره اشتباه -۲۵

بعضی ریسک کردند و انتخاب کردند و بعضی دیگر هیچ انتخابی نکردند.

سپس استاد از تخته عکس گرفتند و گفتند همش غلطه بجز تقریبا یکی از آنها. همه با هیجان منتظر جواب بودند.

استاد: شما هنوز مفهوم محیط در سیستم را درک نکردید. محیط یعنی آنچه بر روی سیستم بسیار اثر می‌گذارد اما سیستم توانایی اثر گذاری شدید بر روی آن را ندارد و محیط این دانشگاه جو مدرک گرایی کشور است. محیط‌ها یا فرهنگی‌اند یا اجتماعی و یا سیاسی؛ وضع اقتصادی مردم، نگرش مردم به مطالعه، نگرش مردم به نمره، محیط‌های دیگر دانشگاه هستند.

*یک اصطلاحی در مدیریت است«gigo»

مثال: فرض کنید به شرکتی که تجهیزات خوبی دارد جنس آشغال بدهند، آن شرکت هرچقدر هم تلاش بکند خروجی آن آشغال می‌شود بنابراین مهم‌ترین چیز تعریف درست مسأله است.

صورت مسأله: آیا من در این کلاس شرکت کنم یا نه.

در اینجا ما تصمیم خوب یا بد نداریم، تصمیم افراد با توجه به شرایط آنها است (شرایط هر فرد متفاوت است).

1. هزینه: همه ما آدم ها هر حرکتی در زندگی میکنیم میبینیم این کار برای ما میصرفد یا خیر (cost_benefit ) ولی چرا گاهی اوقات از کارهای گذشته مان پشیمان می‌شویم؟ چون اولا عقل ما عقل ابزاری ست ( نه عقلی که در قرآن گفته) و پر از اشتباه است، دوما اطلاعات ما تغییر میکند.

سختی کار اینجاست که اینها از جنس پول نیستند. برای مثال اگر کلاس را بیایم مسافرت را از دست می‌دهم اگر نیایم از درس عقب می‌افتم.

2. زمان: چقدر زمان داریم تصمیم بگیریم مثلا در مترو یک دستفروش به ما می‌گوید من می‌خواهم پیاده شوم سریع تصمیم بگیر جنس را می‌خواهی یا نه. در اینصورت تصمیم‌گیری ما دچار مشکل می‌شود، تکنیک این کار اینست که از آن فرد زمان بخریم.

نکته دیگر: چقدر این پدیده از نظر زمانی خروجی‌اش در زندگی ما تأثیر می‌گذارد، شما یک وقتی یک قرصی را نمی‌خوری فوقش دو روز بیشتر مریضی ولی یک وقتی یک جلسه‌ای را نمی‌روی و تا آخر عمر روی شما تأثیر می‌گذارد.

3. پیش بینی: چقدر می‌توانید عواقب و پیامد‌های یک تصمیم را پیش‌بینی کنید.

1. شخصیت تصمیم گیر: اگر یک نفر شخصیتش بادی به هر جهت باشد می‌گوید حالا هفته آخر را نمی‌روم ببینم چه می‌شود ولی اگر شخصیت جدی و منظمی داشته باشد بررسی و فکر می‌کند بعد تصمیم میگیرد.
2. توانایی‌ها: یا جسمی است یا ذهنی. مثلا بدنمان ضعیف است و رفت‌و‌آمد برایمان سخت است.
3. تجربیات: استاد پرسیدند به نظر شما تجربه خوب است یا بد؟

نظرات متفاوت بود. استاد توضیح دادند که تجربه چقدر میتونه مفید باشه چقدر مضر.

نکته: تجربه تا زمانی خوب است که باز هم نسبت به تجارب جدید ذهن انسان باز باشد.

مثلا به یک فرد ایده خوبی می‌دهیم او می‌گوید نه من ۲۰سال است که همین روش را انجام می‌دهم.

از طرفی حضرت علی(ع) میفرمایند: آنچه با علم بدست نمی آید تجربه است.

• ادراک: (مهم ترین و کلیدی ترین شاخص) همین الآن از صحبت هایی که من می‌کنم هرکس یک درکی دارد.
• ارزش: اگر ارزش‌ها (خط قرمز های زندگیتون) مشخص باشد سریع تصمیم می‌گیرید، خیلی از مشکلات ما در تصمیم‌گیری این است که الویت بندی ارزشهایمان مشخص نیست. اگر ارزش شما صرفا نمره باشد یک تصمیمی می‌گیرید ولی اگر ارزش شما یادگیری باشد تصمیم‌گیری متفاوت میشود.

_ نکته اول: یادگیری قطعه قطعه مثل پازل است که وقتی از هم جدا باشند فایده ای ندارند وقتی ارزش پیدا میکنند که باهم باشند. در یادگیری هم اطلاعات نباید از هم جدا باشند. مثال : من در حوزه بازاریابی علاقه دارم و سعی میکنم بصورت کریستالی یاد بگیرم.

_ سعی کنیم چیزی یاد بگیریم که در آینده نزدیک از آن استفاده کنیم ولی مثال نتوانست بزند.

_ شرطی‌سازی: مثلا موقع خواب موبایل دستمان نگیریم که ذهنمان به این چیز شرطی نشود او هم نتوانست مثال از خودش بزند.

_ حداقل و حداکثر کردن زمان یادگیری که یک زمانی را برای خودمان تعیین کنیم این زمان کمتر از ۵ دقیقه و بیشتر از ۴۵ دقیقه نباشد. مثلا من چون درس‌هایم را شب امتحان می‌خواندم و بازدهی کمی  داشت تصمیم گرفتم در طول ترم بخوانم.

استاد گفتند این تکلیفی که در رکیتا گذاشتم (تفکر نقادانه) بسیار مهم است چون اگر دانشجو تفکر نقادانه داشته باشد هر حرفی که شنید باور نمی‌کند.

سپس حدیثی از امام علی(ع) گفتند: برای دروغ گو بودن فرد همینقدر بس که هرچه می‌شنود باور می‌کند.

گزارش جلسه دوم درس مسئله یابی و حل مسئله – دانشگاه قم

گزارش جلسه چهارم درس مسئله یابی و حل مسئله – دانشگاه قم

گزارش جلسه پنجم درس مسئله یابی و حل مسئله – دانشگاه قم