مشخصات گزارش
نام درس: مدیریت استراتژیک در تجارت الکترونیکی
شماره جلسه: ۶
تاریخ جلسه: ۹۴/۰۱/۲۳
درجه کیفی: +A
تهیه کننده: شمیم فخامتی
توجه
گزارش صرفاً خلاصه ای از آنچه که در کلاس اتفاق افتاده می باشد و برای دانشجویانی آماده گردیده که به هر دلیل نتوانستند در آن جلسه حضور به عمل رسانند. لذا به هیچ عنوان نباید به عنوان جزوه آن جلسه تلقی گردد.
کلاس در ساعت ۳:۳۰ شروع شد ، البته تا ساعت ۵ هنوز کسانی بودن که سر کلاس می آمدند، در ابتدا استاد کت خود را در اتاق اساتید جا گذاشته بود که آقای قربانخانی زحمت کشیدن و کت استاد رو آوردن بعد از رسمی شدن کلاس استاد از بچه ها خواست تا مقدمه های خودشون رو نشون بدن ، چند نمونه مقدمه رو استاد دیدن و دوباره تاکید کردن که قسمت اول مقدمه در مورد تجارت سنتی به الکترونیکی گفته بشه، قسمت دوم در مورد نقش مدیریت استراتژیک در تجارت الکترونیک و در آخر در مورد شرکتی که مورد مطالعه ما قرار گرفته بیان بشه ، در واقع معرفی شرکت صورت بگیره،که ما دیگه نیازی به معرفی شرکت به صورت جداگانه نداریم در مقدمه این معرفی آورده شده.
همچنین استاد ایراداتی از صفحه اول پروژه بیان کرد که نیازی نیست کلمه “عنوان درس” در صفحه اول قید بشه ، بین اسامی تهیه کنندگان باید یک خط فاصله باشه ( یعنی بین هر اسم با اسم بعدی یک Enter فاصله باشه ) نیاز نیست برای اسم استاد راهنما ” دکتر و مهندس “ ذکر بشه .
ترتیب قرار گیری عناوین پروژه از طرف استاد بیان شد : ماموریت ، بیانیه ماموریت، چشم انداز ، بیانیه چشم انداز ، بیانیه ارزش ، ماتریس PESTLE و عناوینی که در جلسات بعدی تدریس میشه باید به ترتیب قرار بگیره.
استاد در این جلسه از ماتریس PESTLE شروع به درس دادن کردن که درس این جلسه از همه جلسات گذشته به نظر من سخت تر بود.
این ماتریس برای تحلیل محیط کلان ( PESTEL) است که دارای ۶ زیر مجموعه است و هر کدام یک تهدید و یک فرصت دارند که برای پروژه خود باید آن ها را تجزیه و تحلیل کنیم.
Political : سیاسی | تهدیدها: |
فرصت ها: | |
Economical : اقتصادی | تهدیدها: |
فرصت ها: | |
Social : اجتماعی
| تهدیدها: |
فرصت ها: | |
Technological : فن آوری | تهدیدها: |
فرصت ها: | |
Environmental : محیط زیست | تهدیدها: |
فرصت ها: | |
Legal : قانونی
| تهدیدها: |
فرصت ها: |
اگر در سطح کلان جامعه ، مثلا در مسائل سیاسی اگر اتفاقی بیفتد ، این اتفاق چه فرصتی برای ما ایجاد می کند و جه تهدیدی برای کسب و کار ما دارد. به طور مثال در کشور ما تحریم وجود دارد، اگر این تحریم ها برداشته شود ، چه فرصت و تهدیدی برای ما ایجاد می کند.
تحلیل ۵ نیروی رقابتی صنعتی پورتر ( جدول ابعاد شدت رقابت میان رقبای موجود)
استاد توضیح این جدول رو به عهده آقای ساطعی گذاشتن این دومین درسی که آقای ساطعی در کنار استاد تدریس می کنند، آقای ساطعی برای توضیح در ابتدا از عوامل بیرونی EFE و عوامل داخلی IFE صحبت کردند که عوامل خارجی و بیرونی دست ما و سازمان ما نیست و ما هیچ تسلطی روی آن نداریم و عوامل داخلی سازمان کاملا دست ما است و ما می توانیم آن را مدیریت کنیم ، یکی از عوامل بیرونی عوامل PESTLE هستند که هم فرصت هستند هم تهدید ما نمی توانیم تخمین بزنیم که چقدر برای فرصت ایجاد می کند و چقدر تهدید. یکی دیگه از این عوامل خارجی به نام ۵ نیروی رقابتی پورتر است که ۵ شاخص دارد.
- وضعیت رقابت میان رقبای موجود: شناخت رقبای فعلی ما، برای تعیین رقبای خود باید شاخص کسب و کار خود را مشخص کنیم. به طور مثال دو سایت فروش کالا وجود دارد، این دو به دلیل فروش کالا می توانند رقیب هم باشند، اما می توان از دید دیگری نگاه کرد ، سایت اول اجناس دست اول می فروشد و سایت دوم اجناس دست دوم ، این دو هیچگاه رقیب هم نیستند.
- خطر ورود رقبای بالقوه: ورود رقبای تازه به کسب و کار ما مثلا در صنعتی مثل خودرو سازی ورود رقیب برای ایران خوردو و سایپا بسیار کم ولی در کسب و کار الکترونیکی و فروش اینترنتی کالا و ارائه خدمات الکترونیکی، احتمال ورود رقیب بسیار زیاد است؛ زیرا هزینه اولیه ورود به این کسب و کار بسیار پایین است.
- قدرت چانه زنی تامین کنندگان: تامین کنندگان کسانی هستند که به ما خدمات می دهند، اگر تعداد آنها کم باشد ما حق انتخاب محدودی داریم و فقط باید از آنها خدمات بگیریم ولی اگر تعداد آنها زیاد باشد ما با شرایط ایده آل خود از آن ها خدمات میگیرم، اگر شرکت (الف) به ما خدمات را نداد ، چون تعداد تامین کنندگان زیاد است ما از شرکت (ب) خدمات میگیرم و این به نفع کسب و کار ما است.
- قدرت چانی زنی خریداران: برای مثال اگر در خیابانی یک فروشگاه باشد خریدار مجبور است از آن خرید کند ولی اگر تعداد آنها زیاد باشد، خریدار بررسی کرده و هر کدام از این فروشگاه ها به ایده آل او نزدیک بود، از او کالا دریافت می کند که این یک تهدید برای کسب و کار ما است.
- تهدید ورود محصولات جدید و جایگزین: مثالی که استاد زد، جایگزین قند، خرما و کشمش است و جایگزین نوشابه، آب گازدار و دلستر و دوغ است، هرچه تعداد و تنوع محصولات جایگزین محصولات ما بیشتر باشد، احتمال اینکه خریدار به آن سمت برود زیاد است و این یک تهدید است.
در اینجا توضیحات آقای ساطعی به پایان می رسد و ایشان می نشینند.
حال این ۵ نیروی پورتر را در صنعت با جرئیات بیشتری بررسی می کنیم که به صورت جدول زیر است :
|
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ |
|
تعداد رقبای نزدیک به هم | زیاد |
|
|
|
|
| کم |
رشد نسبی صنعت | آهسته |
|
|
|
|
| سریع |
هزینه ثابت صنعت | زیاد |
|
|
|
|
| کم |
ویژگی های محصول | مشابه رقبا |
|
|
|
|
| متمایز |
افزایش ظرفیت ها در قیاس | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
تنوع رقبا | زیاد |
|
|
|
|
| کم |
سهم بازار نسبت به رقبا | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
امتیاز کل |
| ۳.۲۸ |
امتیاز کمتر از ۳ به معنای رقابت کمتر در صنعت است.
رشد نسبی صنعت: در بعضی صنعت ها رشد بسیار سریع و در بعضی صنایع و کسب و کار ها بسیار آهسته است.
هزینه ثابت صنعت: مثلا در صنایع خودرو سازی و یا صنایع بزرگ هزینه ثابت زیاد است ، هزینه ثابت باید طوری باشد که اگر خواستیم صنعت را ترک کنیم به راحتی بتوانیم.
محصول: شامل کالا + خدمات + اطلاعات است ، خدمات به معنی پشتیبانی ، ارسال به موقع کالا و … است و اطلاعات هم به معنی شناخت کامل نسبت به کالا و محصولات و آگاهی داشتن کامل است.
سهم بازار نسبت به رقبا: به طور مثال فروش موبایل ، اگر مردم طبق نیاز خود ۱۰۰۰۰ موبایل خریداری می کنند ، از این ۱۰۰۰۰ تا جنس فروخته شده چقدر سهم شرکت ما است .
***
تحلیل ۵ نیروی رقابتی صنعتی پورتر ( جدول ابعاد مربوط به تهدید تازه واردین(موانع ورود رقبای جدید))
|
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ |
|
اهمیت صرفه های مقیاس | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
تمایز در محصول | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
برندهای شناخته شده | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
هزینه های تعویض تامین کننده | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
دستیابی به کانال توزیع | کافی |
|
|
|
|
| محدود |
سرمایه گذاری مورد نیاز | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
دسترسی به آخرین تکنولوژی | کافی |
|
|
|
|
| محدود |
تولید دولتی | هیچ |
|
|
|
|
| زیاد |
اثر تجربه | کم اهمیت |
|
|
|
|
| بسیار مهم |
امتیاز کل |
|
|
اهمیت صرفه های مقیاس: هزینه تولید به دو عامل هزینه ثابت و هزینه متغییر بستگی دارد ، هزینه های ثابت مثل حقوق کارمندان و اجاره زمین و کارخانه و … هزینه متغیر مثلا در تولید ماژیک ، جوهر ماژیک و پلاستیک و .. است که در بعضی صنایع هزینه ثابت را کاهش می دهند و در بعضی صنایع هزینه متغییر را پایین می اوردند. ما هر تعداد ماژیک تولید کنیم، باید حقوق کارمندان و اجاره را بدهیم ولی اگر به طور معمول ۱۰۰۰ تا مازیک تولید می کردیم حال بخواهیم تعداد را زیاد کنیم هزیه های متغییر ما زیاد می شود .
تولید دولتی: آیا در کسب و کاری که ما داریم ، دولت هم همین کسب و کار را دارد، به طور مثال بنگاه های ماشین که به طور خصوصی ماشین می فروشند و کارخانه های خودروسازی دولتی که خود ماشین می فروشند و یا شرکت های خصوصی که اینترنت ارائه می دهند و همچنین مخابرات به عنوان یک نهاد دولتی که این کار را می کند.
***
تحلیل ۵ نیروی رقابتی صنعتی پورتر ( جدول ابعاد مربوط به تهدید تازه واردین(موانع خروج از صنعت))
هرچه موانع خروج بیشتر باشد ، ورود تازه واردین سخت تر است.
|
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ |
|
دارایی مورد نیاز کسب و کار | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
روابط متقابل استراتژیک | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
هزینه خروج از صنعت | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
موانع احساسی | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
محدودیت های دولتی و اجتماعی | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
امتیاز کل |
|
|
دارایی مورد نیاز کسب و کار: سرمایه های شرکت برای راه اندازی شرکت.
روابط متقابل استراتژیک: شرکت ما با چه شرکت هایی به صورت استراتژیک در تعامل است .
موانع احساسی: اگر بخواهیم کسب و کار خود را تغییر دهیم از نظر احساسی چقدر آسیب می بینیم و از نظر احساسی چقدر وابسته به آن هستیم.
محدودیت های دولتی و اجتماعی: دولت برای خروج از کسب و کار چه موانعی برای ما قرار داده که خروج ما را از کسب و کار خود سخت می کند.
***
تحلیل ۵ نیروی رقابتی صنعتی پورتر ( جدول ابعاد مربوط به کالاها / خدمات جانشین)
|
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ |
|
موجود بودن محصول و خدمات جانشین نزدیک | زیاد |
|
|
|
|
| کم |
هزینه تعویض برای مشتریان | پایین |
|
|
|
|
| بالا |
تعداد محصولات جانشین | زیاد |
|
|
|
|
| کم |
قیمت محصولات جانشین | پایین |
|
|
|
|
| بالا |
امتیاز کل |
|
|
***
تحلیل ۵ نیروی رقابتی صنعتی پورتر ( جدول ابعاد مربوط به قدرت چانه زنی خریداران)
|
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ |
|
تعداد مشتریان اصلی | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
محصولات و خدمات جایگزین | زیاد |
|
|
|
|
| کم |
هزینه تعویض برای مشتری | پایین |
|
|
|
|
| بالا |
تهدید یکپارچگی معکوس از جانب مشتری | بالا |
|
|
|
|
| پایین |
تهدید کل صنعت به بکپارچگی به جلو | پایین |
|
|
|
|
| بالا |
سهم شرکت در کیفیت و خدمات محصولات مشتریان | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
نقش صنعت در هزینه کل مشتری | زیاد |
|
|
|
|
| کم |
سودآوری مشتری | کم |
|
|
|
|
| زیاد |
امتیاز کل |
|
|
تهدید یکپارچگی معکوس از جانب مشتری و تهدید کل صنعت به یکپارچگی رو به جلو اشاره کوتاهی شد ولی قرار شد که در جلسه آینده استاد بیشتر توضیح بدن و این جداول رو باید برای پروژه خودتون آماده کنید.
( امتیاز دهی به این جداول فقط برای نمونه بوده است.)
گزارشات جلسات دیگر درس مدیریت استراتژیک در تجارت الکترونیکی واحد طبرسی