مشخصات گزارش
نام درس: مدیریت استراتژیک در تجارت الکترونیکی
شماره جلسه: ۱۲ و ۱۱
تاریخ جلسه: ۹۴/۰۲/۱۹
درجه کیفی: +A
تهیه کننده: شمیم فخامتی
توجه
کلاس این جلسه در ابتدا با ارائه آقای شیرخدایی شروع شد و داوطلب های زیادی برای نوشتن گزارش کلاس بودن، چون تازه بچه ها به عمق سخت گیری استاد رسیدن و به دنبال نمره های بالای ۲۰ هستند، که استاد لطف کردن و اجازه دادن من گزارش رو بنویسم.
آقای شیرخدایی با اعتماد به نفس بالایی شروع کردن و در ابتدا کتاب مدیریت استراتژیک فناوری اطلاعات را معرفی کردند که خود استاد و آقای شیرخدایی به ترجمه ضعیف کتاب اشاره کردند، بعد از آن یک مقدمه کلی از کتاب رو بیان شد. در اینجا بگم که گروه آقای شیرخدایی مقدمه و پیشگفتار خود کتاب رو حذف کرده بودند، استاد بیان کرد: هرچه در کتاب است، حتی مقدمه و پیشگفتار باید در اسلایدها آورده شود.
اسلایدهای مهم:
- در فصل اول، مدل های کسب و کار الکترونیکی به بیان Tucci و Afuah، که هشت مدل برای کسب و کار را عنوان می کنند.
- مدل کسب و کار الکترونیکی برای استراتژی های الکترونیکی، تا ابتدای فصل دوم که مدل کسب و کار اینترنتی را در هشت دسته طبقه بندی می کند و هر طبقه بندی را توضیح می دهد.
- در فصل دوم، اصول بنیادی استراتژی که استراتژی را تعریف می کند و عوامل حفظ استراتژی و عناصر لازم استراتژی بیان می کند، مهم است.
- فصل پنجم که کل فصل مهم است. در این فصل به هم راستایی استراتژیک و عناصر اصلی هم راستایی و ایجاد ارزش کسب و کار صحبت شده است.
این کتاب بسیار سخت است، موقع خوندن برای امتحان متوجه می شوید!
بعد از ارائه بسیار خوب آقای شیرخدایی (ارائه ایشون خیلی خوب بود، بیان قوی داشتن و کلاس شادی داشتیم)، استاد به یکسری ایرادهای مهم اسلایدها اشاره کردند:
- علائم سجاوندی مثل ویرگول(،)، نباید از کلمه قبلی شون فاصله داشته باشند، باید با کلمه بعدی بایدیک فاصله داشته باشند، مثل همین نوشته (دقت کنید).
- حروف مخفف، این حروف باید با کلمات بزرگ نوشته شوند، مثل CRM، حتی در امتحان هم حروف مخفف رو باید بزرگ نوشت، اگر کسی در امتحان هم این حروف را کوچک بنویسد، حتی اگر بهترین برگ باشد کل سوالش خط می خورد. استاد با تاکید زیاد گفت. (به نظر من از حروف مخفف استفاده نکنید یا حتما باید بزرگ بنویسید، سخت نیست!)
- افعال و کلمات را که مفرد هستند، جمع نبندید و آنهایی که جمع هستند، مفرد نکنید، چه دقتی داره استاد، حتی مفرد و جمع بودن افعال و کلمات براش مهم است.
استاد بعد از استراحت مروری بر دو جلسه قبلی کردند، مرور ایشون با سرعت زیاد بود و من چون دو جلسه قبل نبودم و گزارش کلاسش هم در سایت استاد نبود، پس فقط اشاره می کنم.
- ارزیابی و کنترل استراتژی
- بخش اول، کلیات: شبکه عنکبوتی، جایگاه درس مدیریت، سیر تحول استراتژی، تفکر استراتژیک، مقایسه رویکردهای کل نگر و جز نگر. این بخش یک شمای کلی به ما می دهد.
- بخش دوم، مدیریت استراتژیک: تدوین استراتژی، مقدمه ای بر مدیریت استراتژیک (الزامات تنظیم و سازماندهی برنامه های استراتژیک، ۱.مطالعه استراتژیک، ۲.تدوین راهبردها) این بخش فقط برای آشنایی است و نیازی به حفظ تک تک آن نیست.
- جایگاه استراتژی: در شکل گیری یک سازمان ۳ موضوع نهادینه ترین نقش را دارند. همه فعالیت های سازمان باید در حیطه این ۳ موضوع باشد. ماهیت و جنس هر آنچه در سازمان ها وجود دارند، از سه نوع «طیف» جدا نیست و اگر جز این نباشد، ما به آن نیاز نداریم.
- هدف: همه فعالیت هایی که رخ می دهد، تا سازمان به آن برسد. هدف باید عینی باشد. هدف شامل: چشم انداز، ماموریت، نتیجه و…
- مسیر: همان استراتژی، محل عبور جهت رسیدن به هدف. شامل: استراتژی، سیاست، برنامه، رویه و …
- ابزار: امکانات و تسهیلات برای رسیدن به هدف. شامل: مالی، فیزیکی، انسانی، اطلاعاتی و …
به طور مثال:
- هدف ما در سال ۹۴، افزایش ۲ درصد سود است. برای این هدف مسیر ما یا همان استراتژی ما تعدیل نیرو یعنی کم کردن هزینه ها است و ابزار هم نیروی انسانی است.
- هدف، فروش بالا در سال ۹۴ است، مسیر و استراتژی ما احداث شعبه های زیاد در سطح شهر است و ابزار ما پول، شناخت محل های احداث و داشتن نماینده های مناسب فروش است. (اگر در شهرستانی ما می خواهیم شعبه ای احداث کنیم، نمایندگان فروش ما باید بومی باشند، زیرا بومی بودن افراد یک مزیت است و بومی ها حس اعتماد نسبت به هم دارند.)
این ۳ موضوع در یک هرم به صورت زیر بیان شده است.
اگر بخواهیم مفاهیم یک سازمان را در سبدی قرار دهیم، ما باید سبد را به سه قسمت تقسیم کنیم، یا سه سبد مجزا برداریم، زیرا این مفاهیم با هم فرق دارند و متفاوت هستند.
- مفهوم مدیریت استراتژیک: ۳ بخش اصلی دارد، چرخه تدوین، اجرا و ارزیابی اگر فرض کنیم که استراتژی از تدوین شروع می شود، بعد از تدوین به اجرا در می آید و ارزیابی می شود، ممکن است در همان مرحله اجرا به مشکلی برخورد کند و به مرحله تدوین برمی گردد. به همین دلیل فلش ها دوطرفه است، این چرخه به طور دائم تعامل دارند. این سه بخش به طور دائم قوت های هم را پر رنگ و صعف های هم را کم رنگ می کنند.
- تدوین استراتژی: شامل ماموریت، عوامل خارجی و داخلی، نقاط قوت و ضعف یا همان SWOT و… است. که ما برای پروژه خود تقریبا در مراحل آخر هستیم اما برای استخراج استراتژی، ذهن خلاق نیاز است.
تمرکز ما در کلاس روی تدوین استراتژی است.
- اجرای استراتژی: اهداف و سیاست ها باید در محدوده ماموریت و استراتژی های تعیین شده باشد. نکته ای که در تدوین استراتژی نیست ولی در اجرای استراتژی است، منابع است. اهداف براساس منبع به اجرا در می آیند و در ساختار مناسب و با فرهنگ سازنده اجرا می شوند. اجرای استراتژی را باید در عمل دید.
- ارزیابی استراتژی: در این بخش برنامه ریزی را با اجرا می سنجیم و ارزیابی می کنیم که چقدر فاصله داریم. وضع موجود که در الان هستیم را با وضع مطلوب که می خواهیم به آن برسیم، بررسی می کنیم و می بینیم چقدر با هم فاصله داریم.
استاد بیان کرد تقریبا ۷۰ درصد استراتژی ها، که آقای ساطعی گفت: ۸۳ درصد استراتژی ها بعد از تدوین در مرحله اجرا با شکست مواجه می شوند. در اجرای استراتژی گفته میشه چرا استراتژی با شکست مواجه می شود، یکی از علت های آن، مدیریت تعارض است، که استاد فقط اشاره کرد.
الگوی جامع تدوین سند راهبردی (احمد ورزشکار)
- این جدول مطالب جدید را بیان نمی کند، همان مطالب قبلی با زبان دیگر گفته شده است.
- در الزامات تدوین، شما باید تفکر استراتژی بدانید، رهبری و مدیریت مالی را هم بدانید، ما فرض می کنیم این ها را می دانیم و استراتژی را تدوین می کنیم.
- در چارچوب ها، ارزش های حاکم ملاک اند. مثلاً ما در کشور ایران نمی توانیم مشروب بفروشیم یا کتابی چاپ کنیم که توهین به مقامات بلند مرتبه ایران است.
- در جهت دهنده ها، رویکرد و آرمان درس داده نشده است.
- بعد از گذشتن از مرحله شناخت عوامل، حال باید استراتژی را با توجه به ماتریس SWOT در مرحله شناخت جایگاه استراتژی بنویسیم، سخت ترین آن WT است، که شامل ضعف ها و تهدیدها است و آسان ترین آن SO است، شامل قوت ها و فرصت ها است.
الگوی مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک در سه سطح است، سطح سازمان، سطح کسب و کار، سطح وظیفه ای.
سطح سازمان، این سطح بیشتر برای شرکت های مادر تخصصی است که چند کسب و کار متفاوت دارند. به طور مثال بانک ها، امروزه بیشتر بانک ها علاوه بر خود خدمات بانکی در شعبه ها، بیمه هم دارند و قسمت ساختمانی هم دارند. بانک ملت، بیمه ملت و یا بانک اقتصاد نوین، بیمه نوین و پرداخت نوین که در سطح کسب و کار قرار می گیرند. سطح وظیفه ای شامل بازاریابی، توسعه عملیات، مالی و… باید در راستای استراتژی ها باشد. مشارکت استاد در این جلسه بیشتر با آقایون بود، آقایون بیشتر از کسب و کار سر در میارن. (در این بین استاد به طور مرتب می گفت: خانم عبادی، خانم عبادی به در می گفت دیوار بشنوه به خانم معصومی بگیم ناراحت میشه باید به خانم عبادی بگیم که خانم معصومی هم بشنوه)
سطح کل سازمان، استراتژی کل شرکت را مشخص می کند و جایگاه مدیر عامل و هیئت مدیره است، سطح کسب و کار یا واحدهای تجاری، به ساختار سازمان بستگی دارد و به آن ها SBU هم گفته میشه جایگاه مدیران اجرایی است، اگر ایران خودرو ساختار سازمانش رو با ماشین هاش تغییر بده یعنی بخش پژو و بخش سمند و… ایجاد کنه، البته این ها باید با هم متفاوت باشه اگه شاسی سمند و پژو یکی باشد، این قسمت بندی اتفاق نمی افتد. بعد از این به سطح وظیفه می رسیم که واحدهای تولید و بازاریابی در آن است.
چارچوب تدوین استراتژی:
- در مرحله تدوین استراتژی طبق این چارچوب مراحل را انجام می دهیم، پروژه ما طبق درس استاد مرحله شروع یعنی تعیین ماموریت را رد کرده و در مرحله ورودی یعنی ماتریس های عوامل داخلی و خارجی است و بعد از آن باید استراتژی ها را از روی SWOT نوشت و اجرا و ارزیابی کرد. استاد گفت: به زبان های متفاوت این مطالب را درس داده است، کسی بهانه ای برای بلد نبودن، نداشته باشد.
مرحله شروع: نوشتن ماموریت و بیانیه ماموریت
- سلسله مراتب و ویژگی های ماموریت: ویژگی های ماموریت مثل: الهام بخش بودن، کلی بودن و …
- تمایزات ماموریت سازمان: مأموریت سازمان ها از نظر حجم ، محتوا ، شکل و پرداختن به جزئیات با هم متفاوت هستند.
- اجزای ماموریت سازمان:
که همان ۵W در جلسات اول است. ما در پروژه خود باید طوری ماموریت بنویسیم که این جزئیات را هم در آن ببینیم، فرق کسی که ۲۰ میشه و ۱۷ میشه در در نظر گرفتن این جزئیات است، توجه به بقا، رشد سازمان و سودآوری، شایستگی متمایز نقطه قوت ما است، مثلاً جدیدترین تکنولوژی ها را ما داریم، توجه به تصور مردم، دید مردم نسبت به کسب و کار ما، توجه به کارکنان و استفاده از نیروی با تجربه.
- محصول: مهمترین قسمت ماموریت که چرا شرکت به وجود آمده است و به چه کاری مشغول است و اشاره به محصولات عمده شرکت.
- مشتری: دقیقا به چه قشری از جامعه ما محصولات را می دهیم.
- بازار: در چه گستره جغرافیای ما محصولات را عرضه می کنیم.
- فن آوری: چه تکنولوژی را با توجه به رقیبان، محیط و بازار استفاده می کنیم.
- بقا، رشد و سود آوری: در وهله اول باید بتواند، حیات خود را خفط کند.
- فلسفه: باورها، ارزش ها بنیادی شرکت مثل صداقت.
- شایستگی: در کدام قسمت هاشرکت ما از بقیه متمایز است.
- توجه به تصور مردم: تصور ذهنی مثبت باعث رشد شرکت می شود، در ماموریتمان چه واژه هایی به کار ببریم، که باعث دید مثبت شود.
- توجه به کارکنان: کارمندان ناراضی باعث شکست سازمان و شرکت می شود.
در پایان کلاس، استاد گفت: ۹ خرداد پروژه ها را چک می کند و اگر ناقصی داشته باشد ۲ نمره کم می کند. پروژه تایپ شده باید آورده شود، اگر اشتباه تحلیلی داشته باشد، موردی ندارد ولی اگر اشتباه تایپی داشته باشد، نمره کم می شود.
گزارشات جلسات دیگر درس مدیریت استراتژیک در تجارت الکترونیکی واحد طبرسی