سبک زندگی ارزش آفرینانه یک قدم رو به جلو
بسم الله الرحمن الرحیم
از جلسه بیست و دوم (شنبه ۹۶/۰۸/۲۰) تا جلسه بیست و ششم (چهارشنبه ۹۶/۰۸/۲۴):
… در زنگ آخر کلاس ششم روز دوشنبه، به روانخوانی بعضی از دانش آموزان گوش دادم و نقاط ضعف و قوتشان را به آن ها متذکر شدم و ارزشیابی آن ها را یادداشت نمودم. تکالیف این روز توسط معلم محترم روی تخته نوشته و ادامه ی فیلم راجع به فلزات برای دانش آموزان پخش شد.
روز سه شنبه زنگ اول به کلاس چهارم رفتم. دو نفر از دانش آموزان با اجازه ی معلم محترم خود، مداحی خواندند و سپس به دانش آموزان اجازه داده شد که درس مطالعات اجتماعی خود را دوره کنند و زنگ بعد از آن ها امتحان گرفته شود. معلم محترم به بنده گفتند که این درس همیشه به صورت شفاهی پرسش و پاسخ می شد و این امتحان، اولین امتحان کتبی درس اجتماعی این دانش آموزان است. نکات مهم درس گذشته ی اجتماعی، به صورت خصوصی توسط معلم محترم به دانش آموزی که تازه از کربلا برگشته بود، تفهیم شد و ایشان از او خواستند که کاربرگ های این درس را الان در کلاس حل کند. ایشان راجع به نحوه ی تدریس ریاضی پایه ی چهارم، مقداری برای بنده توضیح دادند.
روز سه شنبه کلاس ششم آزمون علوم برقرار شد و سپس برگه های امتحانی را تصحیح کردیم و در نهایت معلم محترم جواب های صحیح را برای دانش آموزان توضیح دادند. یکی از نکاتی که ایشان راجع به نحوه ی طرح سؤالات درس علوم به بنده یاد دادند این بود که سؤالات علوم، باید تحلیلی باشد و دانش آموز باید فکر کند تا بتواند جواب را بنویسد. یعنی این سؤالات نباید صرفاً به صورت حفظی و طوطی وار باشد.
در زنگ سوم روز سه شنبه در درس ریاضی، تمرینات را تأییدیه دادیم.
در زنگ چهارم، ادامه ی ارزشیابی کسانی که تا پایان درس ۴ قرآن را روانخوانی نکرده بودند را تکمیل کردیم.
در جهت رشد تربیتی دانش آموزان، معلم محترم به دانش آموزان گفتند که آداب قرائت قرآن، آداب زیارت رفتن، آداب نماز خواندن و آداب سخن گفتن را هر یک از دانش آموزان در منزل در دفتر خود یادداشت و هم چنین جدولی ترسیم نمایند تا هر کدام از آدابی را که موقع قرائت قرآن و… رعایت می کنند، روزانه در آن جدول یادداشت کنند و مادران آن ها نیز این مسأله را با امضای خود تأیید نمایند. قرار شد فقط نکات مثبتی را که رعایت می کنند، یادداشت نمایند و از نوشتن نکات منفی خودداری کنند.
در یکی از زنگ های این هفته، معلم محترم وقتی به سر کلاس آمدند، از بچه ها پرسیدند که آیا چادرهای خود را تا کرده اند یا نه؟ و سپس به آن هایی که چادرهای خود را تا نکرده بودند گفتند که چادرهای خود را تا کنند و بعضی از دانش آموزان که تا کردن چادر را بلد نبودند، در این جلسه از ایشان یاد گرفتند.
روز سه شنبه به دانش آموزان گفته شد که کسانی که می خواهند در طرح جابر شرکت کنند، حداکثر تا فردا موضوعشان را تحویل بدهند. به آ نها گفته شد که امسال، سال پژوهش است و مدرسه می خواهد به این طرح بیشتر توجه کند.
در این روز، برگه های مسابقه شماره (۱) بین بچه ها توزیع شد. موضوع مسابقه این است که دانش آموزان وسیله ای طراحی کنند که وقتی یک تخم مرغ نپخته را از پشت بام مدرسه به حیاط می اندازند، تخم مرغ سالم بماند و نشکند. روز چهاردهم آذر، زمان اجرای مسابقه در مدرسه می باشد.
هم چنین در این روز، بعضی از مسئولین مدرسه به دانش آموزان برای رعایت نظافت بیشتر تذکر دادند.
روز سه شنبه و چهارشنبه، شکلک های حالت های مختلف صورت انسان برای درس مهارت های زندگی را از دانش آموزان جمع آوری کردم. روز سه شنبه دانش آموزان به حل تمرین درس کیمیاگر در کتاب تفکر و پژوهش پرداختند و بنده بر کار آن ها نظارت می نمودم.
روز سه شنبه، معلم محترم به دانش آموزان گفتند که درس ششم مطالعات اجتماعی را پیش مطالعه و برای هر صفحه، یک سؤال طراحی و برای کل درس ۶، یک تصویر نقاشی کنند یا از جایی برش بزنند و در کتاب خود بچسبانند. ایشان به دانش آموزان گفتند که می خواهند از میان سؤالات طراحی شده توسط آن ها، بهترین سؤل را انتخاب نمایند و بهترین سؤال، سؤالی است که نیازمند فکر کردن برای پاسخ دادن است نه صرفاً حفظ کردن.
در درس تفکر و پژوهش این قضیه مطرح شد که یک رفتگر یک میلیارد تومان از جایی پیدا کرده است و آن را به صاحبش برگردانده است. چه چیزی در ذهنتان با خواندن این داستان ایجاد می شود؟ به غیر از پاسخ های متعارف، یکی از دانش آموزان گفت: «خانم، رفتگره مشکل داشته که پول رو برگردونده!».
تمرین بعدی در این درس، این بود که خود را جای شخصیت یابنده و گم کننده ی پول بگذارند و احساسات خود را بیان کنند. از معلم محترم یاد گرفتم که در درس تفکر و پژوهش مربی حق جهت دادن به افکار دانش آموزان را ندارد و دانش آموزان خود باید افکار یکدیگر را تأیید یا رد نمایند. تقریباً از نیمه ی زنگ به بعد مسئولیت کنترل کلاس را بنده به عهده گرفتم و این درس را به پایان رساندم.
روز چهارشنبه، زنگ اول به مناسبت شهادت حضرت رسول الله صلّی الله علیه و آله، مطالبی را برای دانش آموزان بیان کردم. سپس یکی از بچه ها داستانی از قصه های قرآنی را خواند و بعد از آن، معلم محترم دفاتر روزنگار بچه ها را چک کردند و بنده از تکالیف آن ها عکس انداختم.
زنگ دوم در کلاس چهارم بودم. در این زنگ، آن ها درس ریاضی داشتند. تمرین هایی را در منزل حل کرده بودند که معلم محترم از آن ها جواب تمرینات را می پرسیدند و اگر مسأله ای لازم بود که روی تخته حل شود، دانش آموز می آمد و آن را روی تخته حل می کرد. اگر دانش آموز، مسأله ای را اشتباه حل کرده بود، صریحاً جواب را به او نمی گفتند و به او ابراز می داشتند: «بشین فکر کن و آن را خودت اصلاح کن.»
سپس چند تمرین از کتاب گل واژه ی ریاضی هم در کلاس حل شد. به دانش آموزان یادآوری شد که تمام تمرینات کتاب گل واژه در کلاس حل نمی شود؛ فقط بعضی از تمارینی که معلم محترم صلاح بدانند در کلاس حل می شود.
زنگ سوم در کلاس ششم به دانش آموزان گفتیم که گروهی بهترین سؤال طراحی شده ی خودشان را انتخاب کنند. سپس بهترین سؤالات هر گروه را روی تخته نوشتم. معلم محترم از دانش آموزان برای خوب بودن هر سؤال رأی گیری کردند و تعداد هر رأی را کنار آن نوشتند. هنگام رأی گیری مشاهده کردم بعضی از دانش آموزان می گویند این سؤال برای کیست؟ و اگر برای دوست صمیمی شان بود دست خود را بالا می بردند و دیگران را هم به این کار امر و ترغیب می کردند. به آن ها گفتم که بچه ها به این نگاه نکنید که چه کسی این سؤال را طراحی کرده ببینید خود سؤال چگونه است؟ اگر خود سؤال خوب است، به آن رأی بدهید. سپس حدیثی را برای آن ها از امیرالمؤمنین علیه السلام خواندم که می فر مایند: «انظر الی ما قال و لاتنظر الی من قال».
بچه ها با این طرح اجرا شده در کلاس، ابراز داشتند که یاد گرفتند، سؤالی خوب است که مفهومی باشد و صرفاً حفظی نباشد؛ نکته دار باشد؛ از تمام قسمت های کتاب حتی پاورقی ها باشد؛ همان لحظه به جواب نرسند و نیاز به فکر کردن برای پاسخ به سؤال باشد. هم چنین آن ها یاد گرفتند که اگرچه بعضی از سؤالات نیاز به فکر کردن ندارند ولی سؤالات به اصطلاح تعریفی هستند و در امتحان می آیند. آن ها فهمیدند که در سؤالات تعریفی، چند کلیدواژه وجود دارد که حتماً برای تعریف یک موضوع، باید آن ها را ذکر نمایند.
در پایان رأی گیری، معلم محترم به دانش آموزان گفتند که با این کار (طراحی سؤال توسط شما، انتخاب بهترین سؤال در هر گروه، نوشتن سؤالات روی تخته و رأی گیری برای انتخاب بهترین سؤال) چند اتفاق خوب در جهت یادگیری شما در کلاس رخ داد. دانش آموزان ضمن تأیید کلام ایشان، ابراز داشتند که ما معیارهای سؤال خوب را یاد گرفتیم، رقابت بدون قهر و جالبی با یکدیگر انجام دادیم، یک حدیث یاد گرفتیم، اگر فقط یک نفر سؤال طرح می کرد، الان این همه سؤال نداشتیم؛ درس را از ابعاد مختلف دیدیم و … .
با توجه به این که دانش آموزان با طراحی سؤال خوب آشنا شدند و چند روز تعطیلی هم در پیش داشتند، طراحی یک پیک که شامل ۵ سؤال از هر درس ریاضی، علوم، فارسی، هدیه ها و اجتماعی می باشد، به عنوان یکی از تکالیف امروز به آن ها داده شد.
در این هفته، صندوق نظرات توسط یکی از دانش آموزان تهیه و به کلاس آورده شد.
شایان ذکر است که هفته ی پیش، کاری بسیار زیبا و خلاقانه در کلاس انجام شده بود که بنده فراموش کردم آن را ذکر کنم. در زنگ هدیه ها، درس جهانی دیگر (معاد)، با فعالیتی خلاقانه آموزش داده شد. معلم محترم ابتدا از دانش آموزان خواستند که هرکسی یک کاردستی در زمان معین درست کند؛ حال یا با کاغذ، چیزی درست کنند یا نقاشی بکشند یا با تکه چوب هایی که در اختیار آن ها قرار داده شده بود، شکل های مختلفی بسازند. دانش آموزان به تکاپو افتادند و هر کدام از آن ها طرح های جالبی ساختند. پس از اعلام پایان یافتن زمان فعالیت آن ها، معلم محترم تمام طرح های آن ها را خراب کردند و بچه ها عکس العمل هایی نظیر جیغ زدن، ناراحتی، افسوس، تعجب و … از خود نشان دادند. سپس سؤالی از طرف ایشان مطرح شد که آیا شما از ساختن این طرح ها، هدفی داشتید؟ گفتند بله. مثلاً هدف ما این بود که معلم ما از ما خواسته این کار را انجام دهیم. و در نهایت نتیجه گیری شد که خداوند از خلقت این جهان و سپس از بین بردن آن، هدفی دارد و در نهایت اشاره به معاد و جهان دیگر شد.
.:. پایان گزارش کار این هفته .:.
